Quantcast
Viewing all articles
Browse latest Browse all 233

Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Το πρόβλημα της ύπαρξης του Θεού και άλλες παραλλαγές της μοίρας των καλλιτεχνών



Κι εσύ, γιε μου! Ο Σαίξπηρ κι ο Κεβέδο, αντιλάλησαν τη συγκινητική αυτή κραυγή. Οι επαναλήψεις, οι παραλλαγές, οι συμμετρίες αρέσουνε στη μοίρα. 

«Με το να είμαι τυφλός, ζω μέσα στη μοναξιά. Έχω φίλους, βέβαια, αλλά δεν είναι δυνατό να μου αφιερώσουν όλο το χρόνο τους. Έτσι, περνώ ένα μεγάλο μέρος της μέρας μου μόνος. Όλες αυτές τις ώρες, τις περνώ ονειροπολώντας. Έχω πάντα στο νου μου μια ιστορία που θα γίνει διήγημα ή ποίημα. Έχω την τάση να μετατρέπω τα πάντα σε λογοτεχνία. Δε θα ’λεγα πως είναι το επάγγελμά μου. Είναι η μοίρα μου. Ζω μέσα στη λογοτεχνία» Ο Μπόρχες ψάχνει πάντα τις πιο επικίνδυνες κι ωστόσο ποτέ τους αποτυχημένες αναλογίες. Το γράψιμό του τιμωρεί σταθερά την κοινοτοπία, δεν αφήνει κανένα περιθώριο ματαιογνωσίας, απεχθάνεται τους φιλολογισμούς» και ρέει με κανονική απλότητα. Ιδού…

Argumentumornithologicum (από το βιβλίο του Χόρχε Λουίς Μπόρχες Ο ΔΗΜΙΟΥΓΟΣ, Ύψιλον/ βιβλία 1980)
Κλείνω τα μάτια και βλέπω ένα σμήνος πουλιά. Το όραμα διαρκεί ένα δευτερόλεπτο, ίσως και λιγότερο. 


Ο αριθμός του ήταν ορισμένος ή όχι; Το πρόβλημα αυτό περικλείνει το πρόβλημα της ύπαρξης του Θεού. Αν υπάρχει θεός,ο αριθμός είναι ορισμένος, γιατί ο Θεός ξέρει πόσα πουλιά είδα. Αν δεν υπάρχει Θεός, ο αριθμός δεν είναι ορισμένος, γιατί κανείς δεν μπορεί να τα μετρήσει. Στην περίπτωση αυτή, είδα έναν αριθμό πουλιών, ας πούμε λιγότερα από δέκα και περισσότερα από ένα, αλλά δεν είδα εννιά, οκτώ, εφτά, έξι, πέντε, τέσσερα, τρία ή δύο πουλιά. Είδα έναν αριθμό μεταξύ δέκα και ένα, που δεν είναι ούτε εννιά, ούτε οκτώ, ούτε εφτά, ούτε έξι, ούτε πέντε κ.ο.κ. Ο αριθμός αυτός, στο σύνολό του, είναι ασύλληπτος. Άρα υπάρχει Θεός!

Η πλοκή (από το ίδιο βιβλίο)
Για να γίνει απόλυτη η φρίκη του, ο Καίσαρας, στριμωγμένος μπροστά στο βάθρο ενός αγάλματος από τα ανυπόμονα εγχειρίδια των φίλων του, βλέπει ανάμεσα στις λεπίδες και τα πρόσωπα, τον Μάρκο Ιούλιο Βρούτο, που ήταν προστατευόμενός του και, πιθανώς, γιος του. Σταμάτησε λοιπόν να φυλάγεται και φωνάζει: Κι εσύ, γιε μου! Ο Σαίξπηρ κι ο Κεβέδο, αντιλάλησαν τη συγκινητική αυτή κραυγή.
Οι επαναλήψεις, οι παραλλαγές, οι συμμετρίες αρέσουνε στη μοίρα. Δεκαεννιά αιώνες αργότερα, στα νότια της επαρχίας του Μπουένος Άιρες, ένας γκαούτσο, δέχτηκε επίθεση από άλλους γκαούτσος και, πέφτοντας αναγνωρίζει έναν βαφτισιμιό του. Με βαθμιαία έκπληξη και σιγανό παράπονο, του λέει (τα λόγια αυτά πρέπει ν’ ακουστούν, όχι να διαβαστούν): Βρε! Τον σκοτώνουν και δεν ξέρει πως πεθαίνει για να επαναληφθεί μια σκηνή.


 «Δεν γράφω για μια μικρή ελίτ που δεν την υπολογίζω, ούτε γι’ αυτό το αφηρημένο και τόσο παινεμένο πλατωνικό σύνολο που αποκαλούμε μάζα. Δεν πιστεύω σ’ αυτές τις δύο γενικότητες, τις τόσο αγαπητές στους δημιουργούς. Γράφω για μένα, για τους φίλους μου και για να απαλύνω τη ροή του χρόνου» (ΜΠΟΡΧΕΣ). Οποιοδήποτε απ’ τα σύντομα, ως επί το πλείστον, δοκίμια του Μπόρχες μοιάζουν με αναπτήρες: τη φλόγα δεν την σπαταλούν, ενυπάρχουσα για θαυμαστά τινάγματα. Ο Μπόρχες- δοκιμιογράφος κάνει τις κινήσεις ενός ατίθασου και φανταστικού εκκρεμούς προς εκατό, να πούμε, κατευθύνσεις.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 233

Trending Articles