Κι άρχισε η καθημερινή Γυναίκα της Πλατείας να μιλάει και να ξεστομίζει τρομερές αλήθειες και να ρωτάει τον καθένα βάζοντάς τον σε μεγάλη αμηχανία, με τις παρακάτω παράξενες ερωτήσεις: όταν συναντάτε τη φιλενάδα σας είστε βέβαιος ότι είναι η ίδια που είχατε και χθες; πάτε με πέντε ή έξι ζευγάρια σ’ ένα διαμέρισμα μικρό όπου μπορεί να γίνουν ανώδυνα κρυφά ανταλλαγές; είδατε μήπως στο όνειρό σας πάλι ένα άστρο να φέγγει πιο λαμπρά από τον ήλιο; Ή νομίζετε τέλος πάντων πως είστε κάποιος που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από το σύνολο των ανθρώπων που απαρτίζουν το μικρό έθνος; Έχετε ακόμα απορίες γιατί ζείτε κι αν δεν έχετε πώς δικαιολογείτε την παρουσία σας πάνω στη γη; Έχετε το θάρρος να πείτε σε μια γυναίκα σ’ αγαπώ;
Τίποτα δεν μας εμποδίζει να βεβαιωθούμε αν είναι πραγματική η θάλασσα που σπαράζει πάνω στα βράχια σαν γυναίκα αλυσοδεμένη στη στεριά. Όμως πρέπει πρώτα να χαράξουμε στην πέτρα ένα χαμόγελο, ν’ ανάψουμε στους στίχους μερικές μεγάλες φωτιές όπως το απαιτούν οι συνήθειες των ναυαγών και η φαντασία των ποιητών. Για του λόγου το αληθές…
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ: η κακία δεν έχει πατρίδα (από το βιβλίο ΜΕΡΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ, Θεμέλιο 1982)
Αισθανθήκατε προχθές το βράδυ το σεισμό;Ένας πιο ελαφρός στις 10 και 58΄ και 25΄΄ Κι ένας πιο δυνατός στη μία και τέταρτο;
Πώς σας φάνηκε ο γάμος του κ. Ιρλάνδα με την 58 χρόνια νεότερη Γιολάντα;
Μήπως βουίζουνε το μεσημέρι ή το πρωί τα’ αυτιά σας; Έχετε πόνους στην κοιλιά σας μουδιάσματα ταχυπαλμίες;
Μήπως χάνετε πότε-πότε το μνημονικό σας;Αδύνατο να θυμηθείτε το όνομα ενός παλιού συμμαθητή σας ή του ανθρώπου που γνωρίσατε προχθές το βράδυ;
Μήπως τα μάτια σας καμιά φορά θολώνουν και βλέπετε τις λέξεις που διαβάζετε ανάποδα; Μήπως σας δίνει ο ταχυδρομικός υπάλληλος τα γράμματα – ανθρώπου συνονόματού σας; Κι ο εφημεριδοπώλης μιαν εφημερίδα που δεν θέλετε;
Όταν συναντάτε τη φιλενάδα σας είστε βέβαιος πως είναι η ίδια που είχατε και χθες κοντά σας; Ή σας την έστειλαν επίτηδες να δούνε αν είστε στα καλά σας; Μήπως θέλουν οι συγγενείς σας να σας δημεύσουν την περιουσία γιατί μιλήσατε άσχημα σ’ ένα υπάλληλο της εταιρείας ή γιατί ξεσηκώσατε τρία πλακάκια στην αυλή της Τράπεζας δήθεν πως γυρεύετε έναν σωλήνα στο βάθος όμως για να δείτε λίγο κάτω από τα φουστάνια των δεσποινίδων που πηδάνε επάνω σας;
Η ηλικία σας είναι 8 ή 18 -48- ή 88 χρονών;Θυμόσαστε πώς σας λένε και πού γεννηθήκατε και γιατί παντρευτήκανε οι γονείς σας; Σε μια έπαυλη εξοχική όπου σας βάζουν ν’ αναπαυθείτε λίγο άμα το παρακάνετε ξέρετε ν’ αριθμήσετε τα δωμάτια, να περιγράψετε τον κήπο τα πατώματα, τις ζωγραφιές που κρέμονται στη σκάλα; Αν υπάρχει ή όχι σκάλα;
Κι όλα αυτά αν τα ξέρετε, γιατί τότε ισχυρίζεται η γυναίκα σας πως τις κάνετε προτάσεις άσεμνες;Και κάθε βράδυ όταν πλαγιάζετε (στο ίδιο ή σε χωριστό κρεβάτι;) μήπως ακούτε έναν θόρυβο περίεργο όταν συνουσιάζεστε μπροστά σ’ ένα παράθυρο ανοιχτό σαν κάποιος να βογκάει ν’ αναστενάζει; Μήπως σφυρίζει κάποιος τακτικά την ίδια ώρα τη νύχτα έξω απ’ το δωμάτιό σας; Μήπως βγαίνει η γυναίκα σας το απόγευμα χωρίς να ξέρει που πηγαίνει;
Είστε πιστός ή άπιστος στη σύζυγό σας με μια ή με πολλές με νέες με νόστιμες με τίμιες ή με άλλες «ελαφρές γυναίκες»;Καπνίζετε; -τσιγάρα μόνο ή πίπα και ναργιλέ; Κάνετε συχνά ενέσεις – και τι είδους- στον πισινό ή στους βραχίονες; Είστε τύπος sport– τα όργια σας αρέσουν; Πάτε με πέντε ή έξι μαζί ζευγάρια σ’ ένα διαμέρισμα μικρό όπου μπορεί να γίνουν ανώδυνα κρυφά ανταλλαγές;
Κινδυνεύει να δημευτεί η περιουσία σας από τους τελευταίους νόμους;Είσαστε βιομήχανος πολιτικός μηχανικός, εσαγωγεύς ειδών καταναλώσεως για κυρίες νεόπλουτες νευρωτικές και που πηγαίνουν σ’ όλες τις δεξιώσεις των πρεσβειών και προσπαθούνε –πώς και τι- να γίνουνε δεκτές στο κρεβάτι;
Νομίζετε πως η Ελλάδα σας ανήκει επειδή έχετε εφημερίδες, κότερα, αυτοκίνητα, αεροπλάνα, εστιατόρια ξενοδοχεία ή πλοία;Επειδή είστε ιδιοκτήτης κινηματογράφων ή διευθυντής αστυνομίας, στρατηγός –τοπικός ή γενικός παράγοντας, επειδή έχετε τουριστικά γραφεία νομίζετε πως ξέρετε τα πάντα για την αρχαία και τη νέα και τη βυζαντινή Ελλάδα;
Αν είστε διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας, νομίζετε πως μπορείτε να εμποδίσετε να συνταχτούν μια μέρα έγγραφα στη γλώσσα που μιλάμε; Βρίσκετε πως έχετε το δικαίωμα να λέτε όχι όταν πρέπει να λέτε ναι και ν’ αγνοείτε, αν είστε στις επιτροπές βραβείων τους συγγραφείς εκείνους που αντιπαθείτε;
Νομίζετε τέλος πάντων πως είστε κάποιος που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από το σύνολοκι απ’ τις ομάδες των ανθρώπων που απαρτίζουν το μικρό έθνος. Πιστεύετε πως το όνομά σας θ’ ακουστεί μια μέρα έξω απ’ το διαμέρισμά σας; Έχετε ακόμα απορίες γιατί ζείτε; Κι αν δεν έχετε πώς δικαιολογείτε την παρουσία σας πάνω στη γη;
Πιστεύετε ή δεν πιστεύετε σ’ ένα ανώτερο ον;Ο διάβολος σας ενδιαφέρει; Μήπως ταυτίζεστε συχνότερα μ’ αυτόν παρά με το Δημιουργό σας;
Είσαστε τίμιος λωποδύτης – τοιούτος κρυφός ή ανοιχτός;
Έχετε θάρρος να πείτε σε μια γυναίκα σ’ αγαπώ;Έχετε θάρρος να ιδωθείτε όπως είστε στον καθρέπτη; Έχετε θάρρος ή μήπως είστε ντροπαλός τόσο που να κοκκινίζετε κάθε φορά που σας απευθύνει κάποιο πρόσωπο σημαντικό το λόγο –έστω κι αν είστε πολύ μελαχρινός;
Είστε περήφανος που είστε Έλλην, άνθρωπος, δίποδον, αρσενικός ή αθλητής;Ή θα προτιμούσατε να είσαστε ο,τιδήποτε άλλο αλλά όχι αυτό που είστε;
Τέλος πάντων πέστε μου ειλικρινά κάνατε σας ποτέ φόνο – έστω και στο μυαλό σας; Σκοτώσατε ποτέ έναν εχθρό έναν αντίπαλό σας προδώσατε καταδικάσατε άνθρωπο; Είσαστε υπαίτιος που θα εκτελεστεί ή θα τιμωρηθεί με 15 χρόνια φυλακή ένας αθώος;
Ζηλέψατε του πλαϊνού σας το χωράφι, τη γυναίκαή μήπως είστε άγιος και κλείνετε τα μάτια όταν συμβαίνει κάτι απρεπές μπροστά σας;
Πιστεύετε πως θα εκραγεί μια μέρα η μπόμπα από υπαιτιότητα του ανθρώπου;
Αγαπάτε τους αγέρηδες της εξοχής και τα τραγούδια,γυρίζετε τα σαββατοκύριακα με μπουκέτα αγριολούλουδα στην αγκαλιά σας;
Ακούτε τ’ αυτοκίνητο του δήμου που μαζεύει τα σκουπίδια; Παρακολουθείτε τις στήλες γάμων των θανάτων; Είδατε μια νεκροφόρα που έσερνε ένα άλογο; Μήπως ονειρευτήκατε πως ήσασταν εσείς ο πεθαμένος μέσα;
Είδατε μήπως, στ’ όνειρό σας πάλι ένα άστρο να φέγγει πιο λαμπρό από τον ήλιο;Ακούσατε κοράκια που έκρωζαν, είδατε τρίγωνα ιπτάμενα που γίναν άφαντα μ’ ένα μηχάνημα που είχατε μες στην καρδιά σας;
Υποπτευτήκατε ποτέ πως είστε κι εσείς ποιητής και καλλιτέχνης όπως αυτός που αντιπαθείτεή τα ξεχάσατε όλα αυτά επίτηδες για να γίνεται άνθρωπος που τα βλέπει όλα με ειρωνεία και περιφρόνηση αλλά με ζήλια κατά βάθος; Σεβαστήκατε κανέναν στη ζωή σας, πατέρα μητέρα ή αδελφό – ή άνθρωπο ανώτερό σας;
Αναγνωρίζετε πως ο φασισμός ήταν η μόνη δύναμη στον κόσμο που θα μπορούσε να εκμηδενίσει το κομμουνισμόκαι που μπορεί ακόμα να το κάνει; Βλέπετε καμιά διαφορά ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο συστήματα; Δε θεωρείτε ηλίθιους τους ανθρώπους που δεν έχουν την ίδια ιδέα με σας;
Δεν είστε κατά βάθος ακριβώς όπως σας περιγράφω έστω κι αν μερικές λεπτομέρειες μου ξεφεύγουν;
Αφού διαβάσετε αυτό το «ποίημα» δεν πιστεύετε πως είμαι ανισόρροπος ή επικίνδυνα διορατικόςκαι άνθρωπος που δεν γνωρίζει το συμφέρον του; Και αν με θεωρείτε άφοβο, θα με μισήσετε ασφαλώς, αν όμως με θωρήσετε έξυπνο θα με ζηλέψετε και θα θελήσετε να με θάψετε και να με λησμονήσετε
αφού δεν μπορεί παρά να είμαι άνθρωπος όπως εσείς τρωτός σε κάποια αχίλλεια πτέρνα μου;Πάντως για να με συγχωρέσετε ποτέ που είπα την αλήθεια! Το μόνο που δεν μπορείτε είναι να με περιφρονήσετε
αφού τόσο βαθιά επιθυμείτε να με εξοστρακίσετε γράφοντας το όνομά μου πάνω στους τοίχουςπάνω σε θρύμματα από σπασμένα αγγεία μα δυστυχώς ό,τι και να κάνετε δε θα κατορθώσετε τη φήμη μου –έτσι κι αλλιώς- να εξαλείψετε κάνοντας στη μουσική των στίχων τον κουφό
Κι αν είστε συγγραφέας το πήρατε ποτέ χαμπάρι πως είστε μέτριοςκακός χωρίς ταλέντο ή απλώς ένας φιλόδοξος και πουλημένος στις δόξες και τιμές του κόσμου
Νιώσατε πως το μυαλό σαν το ρολόι που ξεκουρδίζεται μια μέρα άρχισε να σταματάει ν’ αργοπορεί και να πηγαίνει πίσω αντίς να πάει εμπρός;
Νομίζετε πως είστε ο πιο μεγάλος ποιητής απ’ όλουςκι αν το νομίζετε πού στηρίζετε τις απαιτήσεις σας; Οι αντιθέσεις μες στην ψυχή σας είναι λογικές;
Σκεφτήκατε ποτέ πως οι τρελοί είναι πάντα δύο; Όταν αντίς να ψιθυρίζετε ουρλιάζετε και αντίς να υπολογίζετε παραλογίζεστε δε φέρεστε σαν παράφρονες;
Δε θέλετε στο βάθος πάντα το ίδιο πράγμα
Ισχύ πάνω στο διπλανό σας
Εντύπωση στον ανίδεο
Τη γυναίκα που δεν έχετε
Το αντικείμενο στη βιτρίνα
Το αυτοκίνητο του άλλου, το όνομά του – τη γραβάτα του ή απλώς το πρόσωπό του αν πιο ωραίο απ’ το δικό σας
Ή το μυαλό του – αν είναι ευφυέστατος έστω κι αν δεν το παραδέχεστε παρά μονάχα στον εαυτό σας;
Πήγατε ποτέ στη φυλακή;
Είδατε τους κοριούς τους ποντικούς τις κατσαρίδες τους δολοφόνους τις παγίδες που σας στήνουν εκεί μέσα οι μπασκίνες;
Είσαστε απ’ την καλή ή απ’ την κακή πλευρά του νόμου στις δοσοληψίες σας; Μπορεί αύριο να πουν οι ένορκοι κι ο δικαστής αθώος είναι –αφήστε τον – και απολύστε νυν – Κύριε τον Δούλο Σας
Και επέστη ο καιρός του δούναι και λαβείν;
Αγαπήσατε μια γυναίκα χωρίς να το μάθει κανένας από το περιβάλλον σας ούτε και αυτή η ίδια– και τι απέγινε το αίσθημά σας, το σκοτώσατε με τον καιρό ή το διοχετεύσατε σε γράμματα προς τον εαυτό σας;
Καθίσατε σ’ ένα βράχο πιστεύοντας πως είσαστε ο άρχοντας του κόσμου…Σας ψιθύρισε στ’ αυτί σας μια φωνή: είναι δικά σου όλα φτάνει να το θελήσεις, φτάνει να βυθομετρήσεις τον εαυτό σου;
Αν ήσασταν Εβραίος δε θα ’ταν η ψυχή σας πιο αινιγματική απ’ τη δική σας;
Κι αν είστε εκείνος που νομίζω, δεν είστε κάθε τόσο έντρομος γιατί σας τηλεφωνάνε άγνωστοι και σας εκβιάζουν και σας απειλούν πως σας είδαν με την τάδε ή με τον τάδε και πως θα το πούνε στη γυναίκα σας;
Πέσανε πια όλα τα μαλλιά σας ή σας μένουν λίγα ακόμα έτσι για δείγμα – αφήσατε μουστάκια ή γένια – για ν’ αναπληρώσετε το χάσμα του γυμνότοπου κρανίου σας;
Κι όταν θα ’ρθει η τελευταία σας ώρα θα φωνάξτε τον παπά να σας μεταλάβειή μήπως θέλετε να πεθάνετε ξαφνικά χωρίς κι εσείς ο ίδιος να το καταλάβετε;
Και τελείωσε η καθισμένη γυναίκα της πλατείας Συντάγματος το κατηγορητήριό της –και σηκώθηκε- κι όλοι το είδαν καθαρά πως δεν ήταν πιο γυναίκα από το παπούτσι της
[επιλογές λέξεων από ποιητικές συλλογές του Νάνου Βαλαωρίτη, που αύριο, καβάλα σε μια ωκεανίδα, θα βγούνε ποιήματα έτοιμα στις δενδροφυτεμένες μεριές της οικουμένης. Γιατί, όταν φανεί πια η θάλασσα, τίποτα δεν μας εμποδίζει να βεβαιωθούμε αν είναι πραγματική, τις νύχτες που το πέλαγος ροχαλίζει σαν άνθρωπος που βλέπει εφιάλτες]
