Ποίηση – ή καλύτερα, η αναίρεση του μηδενός – είναι μια σκοτεινή λειτουργία του φωτός, που συντελείται βαθύτερα από κάθε τι στο αίμα. Άνθρωποι που δεν διακρίνονται από αυτή τη δωρεά διαθέτουν τον ελεύθερο χρόνο τους και τεράστια ποσά προσπαθώντας να την αναπληρώσουν με άλλα μέσα.
Η σιωπή είναι ένα κρηπίδωμα πάνω στο οποίο στηρίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος η λειτουργία των αισθημάτων. Ο λόγος επιθυμώντας να φτάσει ως το κέντρο της ψυχής αναζητεί απεγνωσμένα κάποιο άνοιγμα, απ’ όπου βέβαια είναι αδύνατο να μπει εξαιτίας της σωματικής κατασκευής του… Έτσι καθώς ο κατήφορος οδηγεί σταθερά στο βυθό υπάρχουν μικροί απροσδόκητοι λόφοι, ασήμαντα υψώματα που καθώς τα περνάς αισθάνεσαι για μια στιγμή πως ανεβαίνεις
Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ (δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος 1982)
Παρά το υπέροχο δέρμα της μελαχρινής που κοιμάται σχεδόν αμέριμνα ολόγυμνη στο πλευρό μας, ό,τι μετράει είναι το σώμα μιας ουράνιας ξανθής που περιφέρεται με ηδυπάθεια στους κοιτώνες της φαντασίας μας. Αγνόησέ την ξαφνικά και θα δεις το όλο σύστημα να καταρρέει.
Δεν είναι τόσο οι γοφοί αυτής της ημίγυμνης ξανθιάς ούτε τα ακατάστατα κρεβάτια στις προθήκες του σινεμά που συντηρούν το καινούργιο αυτοκίνητο του ιδιοκτήτη. Τους γοφούς θα μπορούσε να τους δει και μ’ άλλο τρόπο, μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις και να τους απολαύσει κανείς. Είναι κυρίως η σιωπή με την οποία ο πρωταγωνιστής ανάβει το τσιγάρο του στη σκηνή του μπαρ, έπειτα από την ατυχή στιγμή της εκμυστηρεύσεως.
Βλέποντας ένα φως ν’ ανάβει ξαφνικάσε μιαν από τις αποθήκες του χρόνου, ένας κατώτερος εκπαιδευτικός επιδεικνύει μια ταυτότητα ποιητή εξαπατώντας το νυχτοφύλακα, και απ’ ό,τι ανακαλύπτει εκεί αποκομίζει το πιο συγκλονιστικό επιφυλάσσοντας για τον εαυτό του τη μερίδα του λέοντος
Ακριβώς τη στιγμή που το θεσπέσιο σώμα της περνούσε με έκδηλη χαρά από την εφηβική ηλικία στη γυναικεία, το κοπάδι των περιστεριών που σκέπαζαν το στήθος της σηκώθηκε ξαφνικά, αποκαλύπτοντας απέραντες παρθένες περιοχές, κατάλληλες για κάθε είδους καλλιέργεια.
Είναι η ανεξιχνίαστη ιδιότητα των παραθύρων να δείχνουν κάτι περισσότερο απ’ ό,τι θα μπορούσε να μας επαρκεί που κάνει τα παράθυρα απαραίτητα. Άνθρωποι που μπορούν να ζήσουν χωρίς αυτό το περισσότερο την παρουσία τους δεν την έχουν καν αντιληφθεί.
Έχοντας με θλίψη αντιληφθεί ότι η ομορφιά της αγαπημένης του έχει φτάσει στον ύψιστο βαθμό πέρα από τον οποίο αρχίζει η κατιούσα, ένας νεαρός αγωνιστής προσπαθεί να παρηγορηθεί με την ιδέα ότι η επανάσταση είναι ζήτημα χρόνου.
Αυτό που κυκλοφορεί αθόρυβα στους σκοτεινούς διαδρόμους της μνήμηςανακατεύεται αναπόφευκτα με το πλήθος των επιθυμιών που συνωστίζονται απεγνωσμένα στις εξόδους των ματιών. Έτσι ώστε με την παραμικρότερη κίνηση των βλεφάρων να προβάλλονται στα υγρά τοιχώματα της ψυχής εκείνες οι ακατανόητες έγχρωμες εικόνες, τις οποίες από έλλειψη άλλου καταλληλότερου όρου ονομάζουμε προϊόντα της φαντασίας μας.
Ένας άνθρωπος γνωστός για την ευαισθησία του, ένα πρόσωπο με μεγάλη εκτίμηση στον κόσμο της μουσικής, βρίσκεται ξαφνικά κρεμασμένος από το κλαδί μιας αμυγδαλιάς στο οποίο έχει χτίσει τη φωλιά του ένα ζευγάρι καναρίνια. Ο ποιητής βρίσκει τρόπο να τα περιγράψει όλα αυτά χωρίς να παρασύρεται από τους συσχετισμούς στους οποίους αναπόφευκτα οδηγούν αυτού του είδους οι συντυχίες.
Πολύ συχνά η συνάντηση δύο ψυχών προϋποθέτειμια συγκυρία που συνήθως μένει απραγματοποίητη. π.χ. ένας νεαρός που περιμένει ν’ αγοράσει εισιτήριο για τις παραστάσεις ενός ξένου θιάσου, κοιτάζει με σημασία μια καλοφτιαγμένη ξανθιά που έχει σχεδόν φτάσει στη θυρίδα του ταμείου. Ο νέος συλλογίζεται πως ίσως θα μπορούσαν να καθίσουν μαζί, αν οι δυο μεσήλικες που παρεμβάλλονται ανακάλυπταν ξαφνικά πως το έργο σε τελευταία ανάλυση δεν είναι από κείνα που θα μπορούσαν να τους ενδιαφέρουν.
Σε τελευταία ανάλυση–πρόσθεσε ο σοφός- οι νόμοι του σύμπαντος παραμένουν αμετάβλητοι, Ο ουρανός κατά βάθος δεν είναι ουρανός. Ο ήλιος κατά βάθος δεν είναι ήλιος. Υπάρχει ένα γουρούνι σε κάθε πιάτο με χοιρινό όσο καλά και να το ’χεις ψήσει.
Ο ποιητής πιστεύοντας ξαφνικά πως νιώθει κάποια πίεση εσωτερική, όμοια μ’ εκείνη χάρη στην οποία είχε κατορθώσει να εκφραστεί σε προηγούμενες περιπτώσεις, κάθεται στο γραφείο του περιμένοντας την επίσκεψη της Μούσας Μην ακούοντας ήχο βημάτων στα σκαλοπάτια αντιλαμβάνεται ότι δεν ήταν παρά μια από τις συνήθεις ψευδαισθήσεις του και επιστρέφει μελαγχολικός στις καθημερινές του ενασχολήσεις.
Σε αντίθεση με τα ευρέως λεγόμενα για την έκλυση των ηθών η αγνότητα σ’ αυτή την πόλη έχει υπερβεί τα ιδεώδη όρια. Ως εκ τούτου η ικανοποίηση και των βασικότερων επιθυμιών προϋποθέτει μια διαδικασία τόσο περίπλοκη και δαπανηρή, ώστε η αποφυγή της ν’ αποτελεί τη μόνη δυνατή απόλαυση.
Είναι φανερό ότι κάθε χρώμα δεν μπορεί να νοηθεί παρά μόνο σε στενή συνάρτηση με το μαύρο.
Μια γυναίκα στην ακμή της ηλικίας της, με υπέροχο σώμα και πνεύμα αντισυμβατικό, γεννάει στην ψυχή ενός γηραιού άνδρα μια σφοδρή επιθυμία, η οποία, εξαιτίας των αυστηρών προδιαγραφών του χρόνου, μη μπορώντας να ικανοποιηθεί, διοχετεύεται ακέραια στο βλέμμα του και στη φωνή του προσδίδοντάς τους μιαν ασυνήθιστη, σχεδόν υπέργεια ομορφιά.
Είμαστε οι ίδιοι το κερί που ανάβουμε στην αγωνία μας.
Έχοντας κατά λάθος πέσει στο νερό ένας άνθρωπος που ως λίγο πριν περπατούσε επηρμένος ανακαλύπτει ότι η πτώση έχει και την αστεία της πλευρά και λύνεται μαζί με τους άλλους στα γέλια.
Θα ήταν περίεργο αν τελικά από τα μύρια ανόητα της ζωής δεν προέκυπτε, κάποιες στιγμές, ένα απροσδόκητο αίσθημα αρμονίας, το οποίο, αν παραβλέψει κανείς τις συνθήκες της δημιουργίας του, δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτε από το θείο.
Ο Ποιητής έχοντας επιτύχει ν’ απαλλαγεί από την επιθυμία του ουρανού ανακαλύπτει ότι αποστρέφεται και τις ακραίες περιπτώσεις των επιγείων
Το άσπρο και το μαύρο αν και θεωρούνται αντιθετικά είναι στην πραγματικότητα ελαττωματικές καταστάσεις του φωτός οφειλόμενες σε πλημμελή λειτουργία του. Έπειτα από μακριά περίοδο παρατηρήσεων ο ευσυνείδητος ποιητής ανακαλύπτει ότι ανάμεσά τους δεν υπάρχει καμιά διαφορά και στρέφει την προσοχή του προς σπουδαιότερα ζητήματα.
Ο ποιητής τρέφεται με χώμα, σάρκες και οστά, και απομακρύνεται συχνά από το σώμα του δίχως ιδιαίτερο λόγο. Η αναγκαιότητα αυτής της πράξεως πιθανόν να υπαγορεύεται κατά ένα μεγάλο μέρος από την επιθυμία της επανόδου.
Βλέποντας ένα πούπουλο να κατεβαίνει από τον ουρανό ένας μέτριος διανοητής συλλογίζεται αναπόφευκτα την πτώση ενός πουλιού, ενώ ένας εξαιρετικά ευαίσθητος μια συνεχή και εναγώνια ανύψωση δίχως τέλος.
Υπάρχουν ανθρώπινες επιθυμίες που είναι αδύνατο να μην ικανοποιηθούν. Μια μεσόκοπη και κατά τα φαινόμενα εξαιρετικά εύπορη γυναίκα, καθισμένη στο αναπαυτικότερο κάθισμα μιας αίθουσας αναμονής, περιεργάζεται με προσοχή έναν νεαρό άνδρα που πρόκειται σύντομα να γίνει ο καινούργιος της εραστής. Ο άνδρας, που αισθάνεται στα χέρια του το βλέμμα της, προσπαθεί ν’ απαλλαγεί από τη θέση του προσποιούμενος ότι αναζητεί σ’ έναν εξαθλιωμένο χαρτοφύλακα κάτι πολύ σημαντικό που μόλις έχει θυμηθεί,
Είναι αυτονόητο ότι η σιωπή περιέχει κι αυτό που δεν υπάρχει.
Ό,τι υπάρχει υπάρχει σωστά, ακόμα και οι γαζέλες έχουν νόημα. Η γη γυρίζει με καυτούς ιμάντες και στη Λετονία (ή μήπως στη Λιθουανία;) τρώνε τριαντάφυλλα και μέλι για πρωινό. Σκέψου τα δάση. Τα σώματα είναι δένδρα και μέσα από τα άσπρα φύλλα η νύχτα τρυφερή και αθέατη κόβει τους ώριμους καρπούς. Ας αγαπήσουμε ό,τι πρέπει ν’ αγαπήσουμε. Λ.χ. τη γκρίζα σιγανή βροχή. Ή το λαιμό μιας γυναίκας. (Δε θυμάμαι ποιος το είπε: «ο έρωτας είναι μια πόρτα δίχως πόμολο». Με άλλα λόγια: μας λούζει ένα δυνατό γαλάζιο φως από σβησμένα άστρα). Ας κολυμπήσουμε χωρίς βατραχοπέδιλα στην αρυτίδωτη σιωπή. Ας πλανηθούμε στις πιο απόμακρες ανεμώνες. Αλλά κυρίως: ας επιστρέψουμε όπως πρέπει να επιστρέφουμε. Θριαμβευτές. Κορνάροντας δαιμονισμένα.